Bài 13 – Điệp ngữ

Bài 13 – Điệp ngữ

Hướng dẫn

I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ

Gợi ý trả lời câu hỏi

1. Ớ khổ thơ đầu của bài Tiếng gà trưa có từ nghe được lặp đi lặp lại. Ớ khổ thơ cuối của bài Tiếng gà trưa có từ vì được lặp đi lặp lại.

2. Lặp đi lặp lại như thế có tác dụng nhấn mạnh ý, gây ấn tượng sâu sắc, làm câu thơ thêm mạnh mẽ nhịp nhàng.

Ghi nhớ: Khi nói, khi viết, người ta có thể dùng cách lặp lại từ ngữ (có khi cả một câu). Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ, từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ (điệp: từ Hán Việt nghĩa là lặp lại).

II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ

Gợi ý trả lời câu hỏi

Điệp ngữ trong khổ thơ đầu của bài Tiểng gà trưa là điệp ngữ cách quãng. Còn điệp ngữ trong hai đoạn thơ a, b dưới đây là điệp ngữ nối tiếp và điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).

Ghi nhớ: Điệp ngữ có nhiều dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).

III. LUYỆN TẬP

1. Trong đoạn trích:

a) Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp han tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!

(Hồ Chí Minh)

Có các điệp ngữ: – một dân tộc đã gan góc

– năm nay

– dân, tộc đó phải được

Tác giả dùng các điệp ngữ trên nhằm nhấn mạnh ý dân tộc ta phải được tự do, độc lập, xứng đáng được tự do độc lập.

b) đi cấy: nhấn mạnh công việc làm.

trông: nhấn mạnh sự vất vả cực lòng của nhà nông.

2. Trong đoạn văn trên có hai điệp ngữ.

– Xa nhau: điệp ngữ cách quãng.

– Một giấc mơ: điệp ngữ nối tiếp.

3. a) Trong đoạn văn ấy, việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ không cần thiết làm cho câu văn rườm rà, không mang một giá trị nào cả.

b) Có thể chữa lại như sau:

Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều hoa: nào cúc, thược dược, đồng tiền, hồng và cả lay ơn. Ngày phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà tặng mẹ em và chị em.

4. Đoạn văn tham khảo:

Tre xung phong vào xe tăng đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh bảo vệ con người. Tre! anh hùng lao động. Tre! anh hùng chiến đấu.

(Thép mới)

Mai Thu