Bài 21 – Phương pháp tả cảnh – Viết bài tập làm văn số 5 – Văn tả cảnh (làm ở nhà)
Hướng dẫn
Đề 1: Em đã từng chứng kiến cảnh bão lụt ở quê mình, hãy viết bài văn miêu tả cảnh bão lụt khủng khiếp đó.
Bài tham khảo
Mở bài: Tháng mười năm ngoái, một cơn bão lớn đã kéo đến tàn phá vùng quê em. Cho đến bây giờ, sự dữ dội và hậu quả ghê gớm do cơn bão này gây ra còn làm em nhớ mãi.
Thân bài: Khi trên màn hình nhỏ, tin sắp có bão được lan truyền thì bầu trời dường như vẫn còn rất bình yên. Tuy nhiên một sự nóng nực khác thường đã làm cho bầu không khí trở nên ngột ngạt, khó thở. Cha em ngắm ráng mây vàng hiện lên vào buổi chiều và nói: "vàng gió, đỏ mưa, nhất định là bão sẽ kéo tới". Sau đó cha em đi xem lại cửa ngõ, buộc lại dây chằng mái nhà và chống mấy cây chuối đang đeo buồng để chúng khỏi bị gió bẻ gẫy.
Buổi tối khi em đã ngủ được một giấc say và chợt tỉnh giấc thì nghe tiếng gió thổi ào ào ở bên ngoài. Thế là cơn bão đã đến rồi. Sau đó em lại ngủ thiếp đi. Sáng hôm sau, khi em dậy và ra khỏi giường thì cơn bão có lẽ đương vào lúc trổ hết sức mạnh của nó. Em nhìn qua cửa kính thấy những cây bạch đàn thân cong xuống như muốn gẫy, ngọn lá xanh rũ rượi đưa đi đưa lại, những tàu chuối run lên và rách tả tơi. Hàng rào tre có dây bìm bìm leo lên xanh um đã bị ngã xuống nằm rạp trên đường. Em ngước nhìn bầu trời thì thấy từng tảng mây đen trôi đi vùn vụt, có lúc chúng bị xé ra thành nhiều mảnh nhỏ, có lúc chúng lại cuộn lại thành một khối lớn. Và mưa rơi. Những hạt mưa đan chen vào nhau làm thành một màn mưa màu trắng đục bị gió thổi nghiêng đi. Cả đất trời như đang rung giật trong một cơn cuồng nộ của gió mưa. Những tấm tôn trên mái đã được chằng kĩ vẫn muốn giật đứt dây để bay tung lên giữa bầu trời bão tố. Dưới mặt vườn thì những quả bưởi non rụng đầy nằm rải rác cùng với lá xanh bị gió bứt lìa cành. Nước mưa tìm những khe rãnh để chảy thành dòng cùng nhiều thứ rác rưởi.
Giữa lúc đó bỗng có người chạy ngoài đường và la lớn: "Nước sông lên to, đê bao đã vỡ, nước lụt đang tràn vào, bà con khẩn cấp tìm mọi cách phòng tránh bão lụt".
Nhà em, cũng như mọi nhà khác vội vàng tìm cách kê sạp rồi xếp đặt các thứ lên cao. Bố mẹ em chú trọng nhất đến việc bảo vệ lúa gạo vì nếu lúa gạo bị nước lũ làm hư hỏng thì sẽ chẳng có cái gì ăn. Khi việc phòng lụt đã tạm ổn thì em thấy nước ào ào phóng vào đường làng và chẳng mấy chốc con đường làng đã thành một dòng sông nước băng băng chảy. Dòng nước đục ngầu màu đất kéo theo nào bèo, nào lá cây, rơm rạ. Cũng may mà nhà em ở trên một vạt đất cao nhất làng, lại đổ nền cao nên nước chỉ láng vào trong nhà một lớp mỏng chừng năm phân. Ngày hôm sau, khi cơn bão đã tan, em theo cha, ngồi xuồng đi sang xã bên thăm bà ngoại thì thấy chỗ nào cũng chỉ có nước. Nước làm ngập các vườn cây. Những cây nhãn, cây xoài, cây chuối chỉ còn phần ngọn là ở trên cao còn phần nửa thân dưới đã chìm sâu trong nước. Các ao nuôi cá bị tràn bờ từ đêm hôm qua, cá tha hồ theo nước bơi đi. Cánh đồng lúa thì đã thành một biển nước mênh mông chỉ thỉnh thoảng mới thấy một bụi cây nhô lên như đang kêu cứu. Có những ngôi nhà nước lên chấm mái. Một vài người còn ngồi trên mái tôn chờ xuồng cứu hộ tới chở đi. Ngôi trường của xã cũng ngập nước. Nước ùa vào các phòng học. Bàn ghế phải xếp chồng lên cao cho khỏi bị ngâm nước. Học sinh đành phải nghỉ học. Trong hoàn cảnh ngập lụt này, một số gia đình nghèo, chuyên đi làm mướn kiếm gạo từng ngày thì rất gay go vì lúc này chẳng có việc để làm. Họ đành đi hái bông điên điển, đi giăng lưới thả câu kiếm tôm, cá để đắp đổi qua ngày. Khi cha con em sang tới nhà bà ngoại thì nước cũng đã ngập lưng tường nhà bà. May mà các cậu em đã kịp kê kích nên đã bảo vệ được mọi thứ trong nhà, nhưng ao nuôi tôm và vườn ruộng đã bị ngập nặng, thiệt hại rất lớn.
Chừng mươi ngày sau thì nước lũ rút đi nhưng cơn lũ đã để lại một hậu quả thật nghiêm trọng. Tất cả mọi người lại phải tập trung vào khắc phục hậu quả này: nào là quét dọn, sửa chữa lại nhà cửa; nào là lo trồng lại những cây chết trong vườn; nào là đắp lại ao nuôi tôm, nuôi cá; nào là sửa lại đường, bắc lại cầu…
Kết bài: Cơn bão lớn kèm theo trận lũ lụt khủng khiếp đó đã cho em thấy rõ sức mạnh đáng sợ của thiên nhiên và cũng giúp em thấy rõ tầm quan trọng của việc phòng chống bão lũ, hạn chế bớt thiệt hại do thiên tai gây ra, bảo vệ tính mạng con người và mọi thứ vườn ruộng, cửa nhà…
Đề 2: Một đêm giữa tháng, trăng sáng vằng vặc. Hãy tả lại đêm trăng đó.
Dàn bài
I. Mở bài: Như thường lệ, giữa tháng trăng sáng vằng vặc, em lại ra vườn để ngắm trăng.
II. Thân bài:
1. Trời vừa chập choạng tối:
– Màn đêm buông xuống phủ trùm lên cảnh vật.
– Nhà nhà đã lên đèn.
– Trăng từ từ lên cao ở phía ngọn cau.
2. Trời đã vào đêm:
– Không gian trong vắt.
– Cảnh vật lặng im như nghiêm trang chờ đón vầng trăng lên ngự trên đỉnh đồi.
3. Trong đêm:
– Trăng cao sáng vằng vặc như gương.
– Trong vườn lá cây xanh rì thấm đẫm ánh trăng.
– Nước ao lóng lánh, tiếng tôm búng càng, tiếng cá đớp trăng.
– Tiếng côn trùng rỉ rả đây đó như vui hát dưới trăng.
4. Vào khuya:
– Tiếng gió khẽ khàng lay động cành cây ngọn lá.
– Ánh trăng lung linh làm lóng lánh giọt sương đêm.
– Mọi vật như sống động hơn, huyền ảo hơn.
– Trăng vẫn tràn đầy ánh sáng.
III. Kết bài: Đêm trăng sáng đẹp càng làm em yêu mến quê hương mình hơn.
Bài làm tham khảo
Nhân ngày rằm trăng tròn và sáng, em ra vườn để hóng mát và ngắm trăng.
Trời đã tối, mặt trăng đã lên cao, vầng trăng lung linh trên nền trời thanh bạch, soi sáng cây cối trong vườn. Ánh trăng soi xuống mặt nước lăn tăn như dát ánh bạc. Dòng nước chảy lờ đờ. Mấy chiếc chiếc xuồng câu lập lòe ánh lửa.
Cảnh vật trong vườn thật là yên tĩnh. Ánh trăng len lỏi qua hàng cây, kẽ lá, lấp lánh trên mặt ao, hòa lẫn với sương đêm thành một làn sương khói mờ ảo.
Hoa sen mùa thu chỉ còn lại mấy chiếc lá khô. Trên lá, vài giọt sương đêm lóng lánh đã tan. Dưới ánh trăng, một con cá đớp bọt, gợn thành những vòng ánh sáng trên mặt nước, một cơn gió thoảng qua, hoa dạ lí đưa hương ngọt dịu, hoa lài, hoa bưởi như thì thầm nói chuyện với nhau.
Một con chim bắt muỗi bay thoáng qua làm lay động cành cây. Tiếng dế nỉ non, buồn bã.
Con đường trải sỏi như một vệt phấn trắng giữa màu xanh của cỏ. Bóng cây in vào tường nhà trống tạo ra những hình ảnh kì thú.
Đêm trăng thật là đẹp. Cảnh vật rất nên thơ, ở thị thành mấy ai được ngắm cảnh đẹp như thế.
(Minh Văn – Xuân Tước)
Đề 3: Đầu làng em có một ao sen đẹp. Em hãy tả lại ao sen đó.
Dàn bài
I. Mở bài: Ao sen đẹp nằm ở đầu làng em.
II. Thân bài:
1. Cảnh bao quát:
– Những nụ sen lớn thành bông.
– Lá xanh, bông trắng, nhụy vàng tạo thành một sự hòa hợp màu sắc rộn ràng, êm ả.
– Hoa nở xòe, hoa mới lú ra chấm trắng, búp sen xanh: "Các lớp hoa như những lớp anh em".
2. Tác dụng của ao sen:
– Hương sen thơm tạo nên cảm giác khoan khoái dễ chịu cho mọi người.
– Được nhìn ngắm loài hoa thanh bạch thật là thú vị.
III. Kết bài: Cảm nghĩ về ao sen: Hoa sen thơm, đẹp như trong bài ca dao muôn thuở.
Bài làm tham khảo
Ngõ vào làng em có một hồ sen rộng, trồng toàn một loài hoa sen trắng. Không ai biết hồ sen ấy có từ bao giờ mà chỉ biết mỗi lần đi ngang, gặp mùa hoa nở, hương sen thoang thoảng tỏa lan khiến ai cũng thấy lòng mình dễ chịu, khoan khoái.
Ấy là lúc trời mới vào hạ, nước còn đầy, hồ sen tràn dâng sức sống. Lá sen tròn phủ kín cả mặt nước rộng khoảng một công đất. Từng chiếc lá to, nhỏ, cành cao, thấp khác nhau, có chiếc nằm ngang mặt nước mấp mênh, có chiếc nhổng lên đầu cuống lá dài ve vẩy, cũng có chiếc ngập ngừng, e ấp chưa phô hết mình ra. Từ mặt nước xanh trong veo, hàng trăm búp sen nhô lên như những nắm tay thon thả, từ đó mở xòe ra thành những bông hoa trắng muốt và dịu dàng, nhưng rải rác cũng có những bông hoa kín đáo, ngại ngùng nấp dưới lá, nở sát mặt hồ. Hoa sen nở mới thật là đẹp, một vẻ đẹp thanh cao. Những cánh hoa trắng xếp vào nhau tròn trịa và cân đối, nâng niu lấy những tua nhị vàng lấm tấm. Cánh hoa sen trắng nằm trên tấm lá xanh soi mình lên màn nước biêng biếc. Tất cả màu sắc, hình dáng của lá, của hoa, của nhị, của mặt hồ tạo thành sự hòa hợp của một bức tranh dịu dàng, êm ả.
Đây đó quanh hồ vào tháng tư, tháng năm, chẳng lúc nào ngớt phảng phất một làn hương nhè nhẹ của sen, một thứ hương riêng khó nhầm lẫn được. Buổi trưa, buổi chiều, hương ấy theo làn gió thổi từ phía hồ đưa vào xóm thấm đẫm mọi nơi, làm cho ai cũng cảm thấy nắng hè oi bức như dịu bớt đi nhiều. Lúc đó, ai cũng thấy lòng mình nhẹ nhàng thanh thản.
Đã có lần em nâng một bông sen lên ngắm. Thật là thú vị biết bao. Màu hoa không sặc sỡ mà sang trọng, hương sen không nồng nàn mà dịu nhẹ thơm lâu. Đặc biệt là chỗ đầu cuống hoa bị cắt, những sợi tơ trắng mỏng mảnh cứ kéo dài ra mãi.
Giây phút ấy lòng em không khỏi miên man nghĩ tới một nhân cách đáng quý. Tuy sinh trưởng trong chôn bùn lầy nhơ bẩn nhưng sen vẫn giữ được sự trong sạch của mình. Em như bồng bềnh trong giọng khe khẽ ru hời của mẹ năm xưa, lời hát vẫn ngân nga:
Lá xanh, bông trắng lại chen nhụy vàng
Nhụy vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Mai Thu
Văn mẫu tổng hợp 
