MS469 – Giới thiệu về cây chuối Việt Nam
MS469 – Giới thiệu về cây chuối Việt Nam
Bài làm
Đất nước Việt Nam ta nằm ở vùng nhiệt đới gió mùa, thiên nhiên ban tặng chúng ta nhiều loại trái ngọt hoa thơm. Mỗi một loài quả lại có hương vi, hình dáng khác nhau, tạo nên sự đa dạng, phong phú. Một trong những loại quả được yêu thích bởi sự thơm ngọt của mảnh đất nhiệt đới đầy nằng và gió đó chính là cây chuối. Cây chuối là loài cây quen thuộc đối với đời sống của nhân dân Việt Nam, gắn bó máu mủ với con người.
Đi khắp mảnh đất chữ S, nơi đâu cũng bắt gặp những bụi chuối, vườn chuối xanh um, tươi tốt ở trước ngõ, sau vườn. Chuối là loại cây dễ thích nghi, có thể sống được trên nhiều vùng đất khác nhau, từ miền núi, trung du đến đồng bằng châu thổ. Đi về nông thôn, hầu như nhà nào cũng trồng chuối, nhưng vì ưa nước nên chuối được trồng nhiều ở bờ ao, bờ hồ nên rất nhanh xanh tốt. Con ở rừng, bên những khe suối hay thung lũng, chuối mọc thành rừng bạt ngàn. Cây chuối gồm các bộ phần: củ, thân, lá, hoa và quả. Củ chuối là thân chính, ở dưới lòng đất, xung quang có rễ chùm không ăn sâu vào đất, có nhiệm vụ hút chất dinh dưỡng từ lòng đất và sinh sản ra các cây chuối con. Thân cây mọc thẳng đứng, là thân giả nên được tạo thành bởi các bẹ xếp khít vào nhau, giữa có lõi dẫn chất dinh dưỡng nuôi cây. Thân chuối hình trụ cao tới vài mét và nhẵn bóng như được bôi một lớp mỡ. Lá chuối mọc ở đầu mỗi bẹ, xung quanh ngọn. Ban đầu những chiếc nõn chuối màu xanh non, quận lại với nhau như một chiếc ống hút khổng lồ, sau đó xòa dần mọc ra các phía và đậm màu dần. Mỗi tàu lá chuối có một đường gân chạy dọc giữa hai bản lá mềm mại rủ xuống dài gần hai mét. Khi lá già thì các lá sẽ tự khô để nhường chỗ cho các lá non sắp chồi ra. Khi đến tuổi trưởng thành, hoa chuối trổ ra từ chính giữa ngọn. Cuống hoa lớn, búp hoa thon dài và có nhiều cánh hoa màu nâu đỏ như một ngọn đuốc rực sáng trong lớp lá xanh chồng chéo. Dưới mỗi cảnh lá một dải non gồm hai tầng quả, đầu mỗi quả có túi phấn vàng. Cứ như thế, quả chuối được nuôi lớn dần dần đến khi quả lộ ra, cánh hoa rụng dần. Mỗi hoa chuối sẽ cho một buồng chuối có từ năm đến bảy nài chuối, Đến tầm này, ta sẽ cắt đi hoa chuối để cây chuyên tâm nuôi dưỡng buồng quả lúc còn non màu xanh nhạt đến lúc già xanh đậm. Để lúc chặt về rồi mang đi ủ chín, chuối lại mang một màu vàng ươm quyến rũ.

Ở Việt Nam, riêng chuối cũng có rất nhiều loại, nào chuối tiêu, chuối tây, chuối ngự,…. Mỗi loại chuối lại có nhưng đặc điểm và hương vị khác nhau. Chuối tiêu được trồng nhiều ở vùng Bắc Bộ và Nam Bộ là loại phổ biến nhất. Chuối tiêu ưa đất thịt pha cát, đặc biệt là vùng đất bãi bồi ven sông, khi chín có vị thơm ngọt, đậm đà và vỏ có chấm lốm đốm nên người ta thương gọi là chín trứng quốc. Ở Hà Nội, chuối tiêu chín ăn với món cốm non làng Vòng là một thứ quà ngon tuyệt của mùa thu. Một loại chuối khác rất được ưa chuộng đó là chuối ngự. Chuối ngự được trồng ít vì quả nhỏ, năng suất thấp nhưng lại đặc biệt thơm ngon. Đây là giống chuối rất quý vì nó được dùng để tiến vua ngày xưa và giờ được dùng để cúng trong các ngày rằm, ngày mùng một âm lịch hàng tháng hoặc bày mâm ngũ quả ngày Tết…
Cây chuối ở Việt Nam là một loại cây rất hữu ích và được tận dụng từ gốc đến ngọn. Quả chuối không chỉ dùng để ăn khi đã chín mà còn dùng để làm ra nhiều món ăn ngon như chuối om ốc đậu, nấu với ếch,… khi còn xanh. Chuối còn được chế biến thành mứt, chuối sấy,… dùng cho xuất khẩu. Củ chuối được nấu tương tự như chuối xanh để làm ra những món ăn mang đậm hương vị đồng quê. Hồi trước, bà tôi thường kể trong những năm đói, dân quê còn đào củ chuối để ăn trừ bữa chống đói. Thân chuối lại càng có nhiều ích lợi. Ta lấy nõn chuối trong cùng thái sợi mỏng, trộn cùng các loại rau thơm, rau diếp là được món rau ghém không thể thiếu khi ăn bún riêu, bún ốc,… Thân chuối già thì được xắt mỏng, băm nhỏ rồi trộn với cám làm thức ăn cho bò, lợn, vịt, gà rất tốt. Hoa chuối khi cắt xuống thì được xắt mỏng làm món nộm hoa chuối chua ngọt đậm vị làng quê Bắc Bộ. Lá chuối cũng được dùng rất có ích. Lá chuối tươi dùng để gói giò, gói bánh, gói xôi. Quê tôi ngày tết các nhà hay làm bánh gai. Các mẹ đi lấy những tàu lá tươi đẹp nhất về, bỏ gân lá rồi đem phơi khô dùng để gói bánh. Những nồi bánh gai được đem đi hấp, mở vung ra toàn là một mùi ngào ngạt, mùi của lá gai, mùi là chuối khô thơm thơm mùi nắng. Gân lá chuối khô rất dẻo, thường được đem đi bó rau mang ra chợ bán, vừa tiết kiệm lại vừa bền chắc. Có thể thấy, cây chuối gắn bó vời từng hoạt động trong cuộc sống của con người, từ phục vụ đời sống hàng ngày mà còn đem lại giá trị kinh tế cao.
Cây chuối là niệm từ hào của đất mẹ, của thiên nhiên Việt Nam và của những vùng quê Việt Nam. Nó vô tư cống hiến hết mình, gắn bó từ đới sống vật chất đến đời sống tinh thần của bao thế hệ con người Việt Nam. Hình ảnh bụi chuối xanh xanh sau vườn, cây chuối đầu hè, nải chuối trong mâm ngũ quả ngày Tết trên bàn thờ cúng tổ tiên là những hình ảnh đẹp và bình dị nhất, gắn liên với tuổi thơ và kí ức của những người con xa quê.