Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)

II. CÁCH PHƯƠNG TIỆN DIỄN ĐẠT VÀ ĐẶC TRƯNG CỦA PHONG CÁCH NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN

Phong cách ngôn ngữ chính trị mang ba đặc trưng cơ bản:

– Tính công khai về quan điểm chính trị.

– Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận

– Tính truyền cảm, thuyết phục.

Các đặc trưng đó được thế hiện ở những phương tiện diễn đạt nhằm đạt mục đích trình bày ý kiến hoặc bình luận, đánh giá vấn đề theo một quan điểm chính trị nhất định.

LUYỆN TẬP

Bài tập 1

Các phép tu từ:

– Điệp ngữ kết hợp điệp cú: Ai có… dùng…

– Liệt kê: súng, gươm, cuốc, thuổng, gậy gộc.

– Ngắt đoạn câu (phối hợp với các phép trên) để tạo giọng văn dứt khoát, mạnh mẽ.

Bài tập 2

Có thể nêu một số ý sau để chứng minh câu nói của Hồ Chủ tịch:

a. Luận cứ: Ở thời điểm nào thì thanh niên (trong đó có học sinh là lực lượng quan trọng) cũng gánh vác nhiệm vụ quan trọng, chủ yếu của đất nước, thanh niên chính là rường cột của nước nhà, và cũng là người chủ tương lai của đất nước.

b. Các luận chứng

– Thế hệ thanh niên trong Cách mạng tháng Tám.

– Thế hệ thanh niên trong kháng chiến chống Pháp trước đây và chống Mĩ sau này.

– Thế hệ thanh niên ngày nay trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, hội nhập với thế giới, làm giàu đất nước, rạng danh dân tộc.

c. Kết luận: Thanh niên (trong đó phần lớn là học sinh) phải học tập để xây dựng đất nước sánh vai với các nước văn minh, tiến bộ.

Bài tập 3

Học sinh tự viết một đoạn văn theo yêu cầu của đề bài.

Có thể nêu một số ý:

a. Lòng yêu nước có thể được dạy dỗ, kế thừa từ truyền thống, nhưng một phần khác bắt nguồn từ những tình cảm thiết thực, “nhỏ bé” của mỗi người.

– Yêu người thân: cha mẹ, ông bà, anh chị em, bạn hữu.

– Yêu làng quê, phố nhỏ và những kỉ niệm thời thơ ấu dưới mái trường.

b. Từ tình cảm cụ thể và “nhỏ bé” nhưng sâu sắc, thiết tha, như thế, lòng yêu nước trở thành một thứ tình cảm thiêng liêng và có ý thức thường trực trong mỗi người.

c. Yêu nước là phải hết lòng bảo vệ và tận lực góp phần xây dựng đất nước.

Mai Thu