Bài 8 – Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Hướng dẫn
I. MIÊU TẢ BÊN NGOÀI VÀ MIÊU TẢ NỘI TÂM
Đọc đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích và tìm ra:
– Những câu thơ miêu tả bên ngoài:
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Hoặc:
Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
Những câu thơ miêu tả nội tâm:
Bên trời góc bể bơ vơ,
Tấm thân gột rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh, những ai đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
Học sinh có thể tự tìm ra dấu hiệu nào cho thấy đoạn đầu là miêu tả bên ngoài và đoạn sau là miêu tả nội tâm.
Các em cần liên hệ một số đoạn văn miêu tả khác đã học để rút ra nhận xét thế nào là miêu tả bên ngoài và thế nào là miêu tả nội tâm.
| Ghi nhớ: Đối tượng miêu tả bên ngoài là những cảnh vật và con người với chân dung, hình dáng, hành động, ngôn ngữ, màu sắc… có thể quan sát trực tiếp. Còn đối tượng miêu tả nội tâm là những suy nghĩ tình cảm diễn biến tâm trạng của nhân vật… những gì không quan sát được một cách trực tiếp. |
II. LUYỆN TẬP
Bài tập 1
Tìm trong đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều những câu thơ miêu tả bên ngoài Mã Giám Sinh và những câu thơ miêu tả nội tâm của nàng Kiều.
Những câu thơ miêu tả ngoại hình Mã Giám Sinh ví dụ:
Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao.
Những câu thơ miêu tả nội tâm của nàng Kiều ví dụ:
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng!
Ngại ngùng dạn gió e sương,
Ngừng hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày
Học sinh tự chuyển thành đoạn văn tự sự kể lại việc Mã Giám Sinh mua Kiều.
Bài tập 2
Học sinh tự đóng vai Kiều kể lại việc báo ân báo oán.
Bài tập 3
Học sinh tự kể việc không hay mà mình đã gây ra cho bạn.
Mai Thu
Văn mẫu tổng hợp 
