Phân tích hai câu thơ cuối của bài thơ Hồi hương ngẫu thư của Hạ Tri Chương
Hồi hương ngẫu thư là bài thơ viết về những cảm xúc của nhà thơ Hạ Tri Chương khi về thăm lại quê cũ sau nhiều năm xa quê. Vận dụng những hiểu biết của mình, em hãy phân tích hai câu thơ cuối của bài thơ Hồi hương ngẫu thư của Hạ Tri Chương.
I. Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm, hai câu thơ cuối
+ Hạ Tri Chương là thi sĩ lớn thời Đường.
+ Hồi hương ngẫu thư là một bài thơ xuất sắc của ông.
+ Hai câu thơ cuối mang đến cảm xúc xót xa, bùi ngùi.
2. Thân bài
-Bao năm xa quê, khi về già, mái đầu mới điểm bạc tác giả mới trở về quê hương. Mọi thứ thay đổi nhưng giọng quê thì không đổi.
-Tưởng chừng như cuộc trở về ấy sẽ bình yên thì tác giả gặp tình huống nghịch lí.
-Vừa đặt chân lên mảnh đất quê hương, bao nhiêu cảm xúc trào dâng. Nhìn thấy đám trẻ con gợi về bao kỉ niệm. Thế nhưng càng nhìn lại càng thấy lạ.
-Câu hỏi ngây thơ hồn nhiên của đám trẻ khiến tác giả thấy chua xót. Trên mảnh đất quê hương lại bị coi là “khách”, là người xa lạ.
3. Kết bài
– Nêu cảm nghĩ về hai câu thơ cuối
+ Câu thơ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa sâu sắc.
+ Thể hiện tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.
II. Bài tham khảo
Hạ Tri Chương là thi sĩ lớn thời Đường của Trung Quốc. “Hồi hương ngẫu thư” là một trong số những bài thơ xuất sắc nhất của Hạ Tri Chương. Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương nhẹ nhàng, tha thiết của một trái tim nồng hậu. Đặc biệt, hai câu thơ cuối bài thơ mang đến một cảm xúc bùi ngùi, xót xa:
“Nhi đồng tương kiến, bất tương thức
Tiểu vấn: Khách tòng hà xứ lai?”
Gần cả đời người xa quê nay trở về giống như con ngựa già quay đầu về quê cũ. Bao năm bươn trải, bon chen trên chốn quan trường, mái tóc đã pha sương cũng là ngần ấy năm mà trong lòng kẻ li hương cũng canh cánh nỗi niềm về quê cũ. Vì thế mà khi đặt chân về lại mảnh đất quê hương, người lữ thứ có bao cảm xúc lẫn lộn. Mọi thứ đã đổi thay, nhưng giọng quê không thay đổi bởi đó cái hồn của quê hương.
Bài thơ cứ thế trôi đi, ngỡ rằng cuộc trở về ấy sẽ bình yên, suôn sẻ. Nhưng không, một tình huống nghịch lí đã xảy ra:
“Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?”
Vừa đặt chân lên mảnh đất quê hương sau bao năm xa cách, đến cổng làng, nhà thơ gặp một đám trẻ con, có lẽ chúng còn nhỏ hơn lúc tác giả ra đi thuở trước. Đám trẻ ấy gợi lên trong lòng tác giả bao kỉ niệm. Thế nhưng, càng nhìn càng thấy lạ lẫm. Tác giả cũng lạ, mà bọn trẻ lại càng lạ hơn.
Tình huống bất ngờ, nghịch lí nảy sinh từ đó. Lũ trẻ “tương kiến bất tương thức”, nhìn nhưng lại không biết. Những ánh mắt ngơ ngác và lạ lẫm. Thế nên, rất hồn nhiên, lũ trẻ cười và hỏi một câu hỏi khiến nhà thơ chỉ biết đau nhói và lặng câm. Dường như có một cái cười trừ của tác giả. Đứng trên mảnh đất nơi mình sinh ra lại bị gọi là “khách”, thật xót xa biết bao! Nhưng cũng phải thôi. Hơn nửa thế kỉ tác giả đâu có trở lại quê hương. Nay trở về thì đã già quá rồi. Bao năm xa quê dài đằng đẵng khiến cho tác giả trở thành người lạ trên chính mảnh đất yêu thương. Bạn bè ngày xưa không biết còn hay mất. Và không biết rằng trong ngôi làng bé nhỏ này, còn ai nhớ đến khuôn mặt, nhớ về sự tồn tại của bản thân ta? Từ một câu hỏi hồn nhiên vô tư của đám trẻ nhỏ, bao nhiêu nỗi niềm trào dâng trong lòng tác giả, bâng khuâng và nhói đau.
Hai câu thơ ngắn gọn nhưng lại có giá trị sâu sắc. Nó giản dị, tự nhiên, nhẹ nhàng nhưng lại vô cùng thâm trầm, sâu lắng. Qua đây, chúng ta cũng cảm nhận được tình yêu quê hương sâu sắc của người con li hương Hạ Tri Chương.
Văn mẫu tổng hợp 
