Đọc thêm: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba)
Hướng dẫn
Gợi ý đọc thêm
Câu 1
– Trước hết, bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất đã khẳng định tầm quan trọng đặc biệt của hiền tài đối với quốc gia: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Nghĩa là người tài cao học rộng có đạo đức là khí chất ban đầu làm nòng cốt cho sự bảo tồn, sự phát triển toàn diện của đất nước, của xã hội.
– Hiền tài có quan hệ lớn đến sự thịnh suy của đất nước.
– Hiểu được điều đó, nhà nước phong kiến đã từng đãi sĩ chiêu hiền khuyến khích phát triển nhân tài đề cao danh tiếng, phong chức tước cấp bậc, ghi tên ở bảng vàng, ban yến tiệc. Đúng như bài kí đã viết: “…Triều đình mừng được người tài, không có việc gì không làm đến mức cao nhất”.
– Triều đình còn nhận thấy những việc đã làm chưa xứng với vai trò, vị trí của hiền tài vì thế nên cần phải khắc bia tiến sĩ để lưu danh sử sách.
Câu 2
Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ là nhằm “…khiến cho kể sĩ trông vào mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua.” nói một cách khác đó là một cách khuyến khích nhân tài.
Việc khắc bia ghi tên tiến sĩ cũng còn nhằm noi gương hiền tài, ngăn ngừa điều ác: “…kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng…”
Sau cùng, việc khắc bia ghi tên tiến sĩ cũng nhằm làm cho đất nước hưng thịnh, bền vững lâu dài “…dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước”.
Câu 3
Bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ là:
– Dù ở thời đại nào thì hiền tài cũng là nguyên khí của quốc gia vì thế nhà nước và nhân dân phải biết quý trọng nhân tài, chiêu hiền đãi sĩ.
– Hiền tài có quan hệ lớn đến sự phát triển của đất nước. Nên lưu ý là triều đại Lê Thánh Tông rất mực quý trọng hiền tài biết phát huy nhân tài nên đây cũng là triều đại hưng thịnh nhất trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam.
– Quán triệt thấm nhuần quan điểm của Nhà nước ta hiện nay: giáo dục là quốc sách, trọng dụng nhân tài. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quan niệm một dân tộc dốt là một dân tộc yếu, nghĩa là đề cao hiền tài, đề cao giáo dục.
Câu 4
Sơ đồ kết cấu bài văn bia của Thân Nhân Trung
Mai Thu
Văn mẫu tổng hợp 
