Soạn văn Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng của văn nghệ dân tộc
Soạn văn “Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng của văn nghệ dân tộc” cung cấp những gợi ý chi tiết nhằm hỗ trợ người học trong quá trình tìm hiểu và phân tích tác phẩm này. Các bạn cùng tham khảo để có thêm những thông tin bài học hữu ích nhé!
I.Tìm hiểu về văn bản Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng của văn nghệ dân tộc
Câu 1. Tìm những luận điểm chính của bài văn. Anh (Chị) thấy cách sắp xếp luận điểm đó có gì khác với trật tự thông thường?
Trả lời:
– Những luận điểm chính của bài văn:
+ Nêu vấn đề: Nhìn nhận lại, đánh giá mới về Nguyễn Đình Chiểu.
+ “Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ yêu nước…. văn hay của Lục Vân Tiên”: Phân tích, chứng minh giá trị của con người, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu trong mối quan hệ với thời đại và với hiện tại.
+ Khái quát một lần nữa về vị trí, vai trò của Nguyễn Đình Chiểu với lịch sử văn học dân tộc.
– Cách sắp xếp các luận điểm trên khác với trật tự thông thường:
+ Theo trật tự thông thường, khi nghị luận văn học, người viết phải nêu lên các tác phẩm chính có giá trị, sau đó mới tổng kết về con người và tác giả.
+ Còn trong tác phẩm “Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng của văn nghệ dân tộc”, tác giả Phạm Văn Đồng lại đi sâu đánh giá cuộc đời, con người của cụ Nguyễn Đình Chiểu, sau đó mới sơ lược qua về các tác phẩm của ông.
→ Phạm Văn Đồng muốn nhấn mạnh Nguyễn Đình Chiểu là con người đặc biệt, để hiểu về thơ ông thì trước tiên phải hiểu rõ được con người của ông. Đó quan điểm mới mẻ về cách nhìn để có một định hướng đúng đắn trong việc nghiên cứu, tiếp cận một nhà thơ như Nguyễn Đình Chiểu.
Câu 2. Theo tác giả, vì sao văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu cũng giống như “những vì sao có ánh sáng khác thường” “con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy?
Trà lời:
Tác giả cho rằng văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu cũng giống như “những vì sao có ánh sáng khác thường” “con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy vì:
– Từ trước đến nay, người ta có thói quen nhìn các nhà thơ ở phương diện về mặt nghệ thuật với những đặc sắc về tính chau truốt, tính thẩm mĩ, gọt dũa… Còn đối với văn chương Nguyễn Đinh Chiểu, giá trị nổi bật trong thơ ông không phải nhờ vào sự óng mượt mà chân chất.Vì lẽ đó mà phải đi sâu tìm hiểu, chăm chú nhìn thì mới có thể càng nhìn càng thấy sáng.
– “Ánh sáng khác thường” ở đây chính là vẻ đẹp mộc mạc, giản dị, dân dã của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. Đó là vẻ đẹp cùa loại văn chương hướng về đại chúng, gắn bó máu thịt với nhân dân, phục vụ nhân dân, mang tính nhân dân và đại chúng sâu sắc.
– “Ánh sáng khác thường” còn là vẻ đẹp về mặt tư tưởng, nội dung. “Nó không phải là vẻ đẹp của những cây lúa xanh uốn mình trong gió nhẹ. Nó đẹp vẻ đẹp của đống thóc mẩy vàng Nguyễn Đình Chú”.
Câu 3. Tác giả Phạm Văn Đồng giúp chúng ta nhận ra những “ánh sáng khác thường” như thế nào trên bầu trời văn nghệ dân tộc?
Trả lời:
Tác giả Phạm Văn Đồng giúp chúng ta nhận ra những “ánh sáng khác thường” trên bầu trời văn nghệ dân tộc:
– Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương sáng chói về tinh thần yêu nước và lòng căm thù giặc sâu sắc, mãnh liệt:
“Đời sống và hoạt động của Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương anh dũng, khí tiết cao cả, rạng rỡ của một chí sĩ yêu nước; cả đời chiến đấu và hi sinh vì nghiệp lớn của dân tộc”.
+ Cuộc đời dù gặp nhiều khó khăn bất hạnh, bị mù lòa tuổi thanh niên, công danh lỡ dở nhưng ông vẫn ngời sáng tư tưởng hết sức cao đẹp: “Kiến nghĩa bất vi vô dõng dã”; tỏ thái độ kiên cường, bất hợp tác quyết liệt trước sự mua chuộc của thực dân Pháp. Ông vẫn luôn giữ trọn khí tiết:
“Sự đời thà khuất đôi tròng thịt
Lòng đạo xin trọn một tấm gương”
+ Quan điểm sáng tác thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu hết sức đúng đắn và tiến bộ:
“Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”
Với ông, viết văn làm thơ là một thiên chức. Văn thơ là vũ khí chiến đấu, là con thuyền chuyên chở đạo lí để chiến đấu với bọn gian tà. Nguyễn Đình Chiểu xứng đáng là nhà thơ chiến sĩ, chiến đấu bằng ngòi bút, bằng thơ văn để thể hiện tấm lòng trung với nước, hiếu với dân.
– Giá trị thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu luôn là vũ khí chiến đấu chống bọn xâm lược, ngợi ca chính nghĩa, đạo đức ở đời: “Thơ văn của ông là thơ văn chiến đấu đánh thẳng vào giặc ngoại xâm và tôi tớ của chúng…”
+Làm sống lại trong tâm trí người đọc các phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Nam Bộ từ năm 1860 đến giữa những năm 80 của thế kỉ XIX: “một thời khổ nhục nhưng vĩ đại”. Những tác phẩm đó luôn sục sôi lòng yêu nước và tinh thần chống ngoại xâm (“Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”, “Văn tế Trương Định”).
+ Tác giả đặc biệt ca ngợi đóng góp của “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” bằng những câu văn xác đáng: diễn tả thật sinh động và não nùng hình ảnh người nghĩa sĩ- vốn xuất thân từ nông dân bỗng chốc trở thành người anh hùng cứu nước.
Câu 4. Vì sao tác giả lại cho rằng ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu đáng lẽ ra phải sáng tỏ hơn nữa, không chỉ trong thời ấy mà cả trong thời đại hiện nay?
Trả lời:
Tác giả lại cho rằng ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu đáng lẽ ra phải sáng tỏ hơn nữa, không chỉ trong thời ấy mà cả trong thời đại hiện nay vì:
– Cho đến nay, vẫn còn rất ít người biết đến thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu; thậm chí còn có một số người “chê” văn thơ của ông là thô ráp, nôm na. Có thể do nghệ thuật kể nôm na, kể- nói nên sáng tác của nhà thơ mù nên ít có điều kiện trau chuốt con chữ. Trong khi đó vẻ đẹp văn chương của ông là vẻ đẹp có “ánh sáng khác thường” về tư tưởng, nội dung, quan điểm nghệ thuật và phải “chăm chú nhìn” thì mới thấy hết được.
– Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu đáng lẽ ra phải sáng tỏ hơn nữa đế khôi phục lại giá trị đích thực của bộ phận thơ văn yêu nước miền Nam từng có tác dụng to lớn và sâu rộng trong nhân ta, để lại những bài học giáo dục sâu sắc về tinh thần yêu nước.
Câu 5. Giải thích nguyên nhân của sức hấp dẫn, lôi cuốn của bài văn nghị luận trên
Trả lời:
Nguyên nhân của sức hấp dẫn, lôi cuốn của bài văn nghị luận trên:
– Văn phong nghị luận không chỉ xác đáng, chặt chẽ, mà còn xúc động, thiết tha, với nhiều hình ảnh, ngôn ngữ đặc sắc đi sâu vào lòng người đọc.
– Bài viết rõ ràng mạch lạc dễ hiểu, vừa tác động đến lí trí lại thấm sâu vào tình cảm người đọc tạo nên sức thuyết phục lớn vì tác giả đã khéo léo liên hệ giữa cuộc đời và thơ văn Nguyễn Đình Chiểu với công cuộc chống Pháp lúc bấy giờ của nhân dân Nam Bộ.
– Tác giả đã đưa ra những cách nhìn nhận, đánh giá mới mẻ, đem lại những hiểu biết tinh tế và sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu.
Văn mẫu tổng hợp 
