Phân tích vẻ đẹp bi tráng của người lính trong bài thơ Tây Tiến

Anh chị hãy phân tích vẻ bi tráng của người lính trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng.

Mở bài Phân tích vẻ đẹp bi tráng của người lính trong bài thơ Tây Tiến

Trong cuộc kháng chiến cứu nước (1945-1954) của dân tộc, những người lính có vị trí rất quan trọng. Vì vậy, họ không chỉ là biểu tượng đẹp đẽ cho con người Việt Nam mà trở thành hình tượng nghệ thuật trung tâm, đặc sắc  trong nhiều tác phẩm. Một trong những bài thơ độc đáo và được đánh giá là dựng nên một tượng đài mới về người lính cụ Hồ chính là Tây Tiến của Quang Dũng.

Thân bài Phân tích vẻ đẹp bi tráng của người lính trong bài thơ Tây Tiến

Để nói hết lên vẻ đẹp bi tráng của người lính trong chiến tranh, nhà thơ Quang Dũng đã sử dụng bút pháp nghệ thuật lãng mạn. Bút pháp này có khuynh hướng tô đậm những cái đặc biệt, cái khác thường và sử dụng thủ pháp đối lập nhằm tác động mạnh mẽ vào cảm quan, gây ấn tượng mạnh sâu sắc cho người đọc. Vì vậy, đọc bài thơ Tây Tiến ấn tượng mạnh mẽ nhất về người lính Tây Tiến chính là phẩm chất cam trường, quả cảm nhưng cũng rất lãng mạn, nên thơ. Hai phẩm chất này đan cài hòa quyện vào nhau tạo nên một tượng đài về anh lính cụ Hồ của tần lớp tri thức, tiểu tư sản.

Trước hết để nói về vẻ đẹp bi tráng của người lính, Quang Dũng đã dựng nên một khung cảnh thiên nhiên khốc liệt đầy gian nan, thử thách. Đây chính là nơi những người lính Tây Tiến từng đi qua, đã từng sống và chiến đấu. Trong con mắt đầy cảm hứng lãng mạn và giàu trí tưởng tượng của người lính, những cảnh vật ấy lại càng trở lên hung hãn, dữ tợn. Tất cả đều như muốn án ngữ, đe dọa, vồ chùm lấy con người.

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu  dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

………………………

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm mường hịch cọp trêu người

Thực ra đứng trước thiên nhiên dữ dội con người không hề sợ hãi mà còn làm tôn lên vẻ kỳ vĩ, khỏe đẹp  của con người. Bằng việc sử dụng thiên nhiên làm nền cho sự xuất hiện của người lính Tây Tiến. Bởi lẽ trên cái đỉnh núi cheo leo hiểm trở kia chúng ta vẫn thấy dáng vẻ sừng sững, ngang tàn đầy tính sáng tạo của nhà thơ. Từ độ cao, độ sâu ngàn mét kia tầm mắt người lính vẫn thâu tóm vẻ đẹp của thiên nhiên hùng vĩ, của những bản làng trong cơn mưa rừng: Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

Tuy nhiên vẻ đẹp bi tráng của người lính thể hiện rõ nhất qua đoạn thơ :

Tây tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Một đoàn quân với hình hài thật kì dị không có tóc nước da màu xanh tàu lá. Một hình ảnh trần trụi và khốc liệt về người lính ngày ấy. Họ phải sống chiến đấu nơi nước độc rừng thiêng, sốt rét triền miên, thiếu ăn, thiếu thuốc men phương tiện.

Điều này đã làm tàn phá sức khỏe của họ, mái tóc đã rụng trọc, nước da thì xanh xao nhưng lấy cái bi để toát lên cái tráng mới là dụng ý thật sự của tác giả. Bởi trong dáng vẻ kì dị xanh xao đó họ vẫn toát lên cái bừng bừng khí thế dữ oai hùm của đoàn binh. Cách miêu tả mang tính tương phản giữa ngoại hình và nội tâm đã làm toát lên vẻ đẹp tinh thần của người năm xưa.

Nhưng họ sống anh hùng thì chết cũng thật anh hùng. Trong bài thơ, nhiều lần Quang Dũng đã nói về cái chết, nhưng âm hưởng bài thơ không hề có cảm giác bi lụy mà vẫn mạnh mẽ hào hùng vẫn truyền tay người đọc cái tinh thần quả cảm của lớp người ra trận ngày ấy. Bởi họ- những người lính chỉ gục bên sống mũ, bỏ quên đời sự ra đi của họ thật nhẹ nhàng. Đó là tư thế không chịu lùi bước không chịu khuất phục và cái chết của họ giống như đi vào một giấc ngủ bỏ quên đời rất thanh thản nhẹ nhàng.

Đúng vậy, dấn thân vào nguy hiểm họ biết rõ sự gian khổ và ác liệt. Vì thế những  nấm mồ viễn xứ nằm rải rác biên cương có thể ghê sợ và ớn lạnh nhưng với những người lính tây tiến không là gì cả. Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh đây chính là lời thề, quan niệm sống, phương châm sống của những người lính- những người có trách nhiệm công dân đối với Tổ quốc. Để rồi khi các anh ngã xuống bộ quân phục của các anh hóa thành những chiếc áo bào để đưa các anh về với đất mẹ quê hương. Nói về sự bi thương nhưng bằng hàng loạt các từ hán việt như áo bào, độc hành đã gợi nên nét cổ kính trang trọng nhưng không quá xa cách. Chữ về đã là nhịp cầu nối tiếp để các anh nằm vào lòng mẹ tổ quốc thân yêu. Và dòng sông Mã gắn với vui buồn của các anh đã gầm lên khúc độc hành. Chỉ bằng âm  vần Quang Dũng đã truyền được vào câu thơ tất cả nỗi đau đớn, bi tráng của người chiến sĩ.

Kết luận Phân tích vẻ đẹp bi tráng của người lính trong bài thơ Tây Tiến

Có thể nói bằng tâm hồn thơ phong phú, giàu tài năng, sáng tạo Quang Dũng đã rất thành công trong việc khắc họa vẻ đẹp bi tráng của người lính thời kì đầu kháng chiến chống Pháp. Những người lính thủ đô- những con người mà tinh thần quả cảm, ý chí quyết tâm chiến đấu, chiến thắng tình cảm cách mạng đến nay vẫn là một bài học nhân sinh cần thiết cho chúng ta. Bài thơ Tây Tiến đã khắc họa rõ nét  hình tượng người lính như một tượng đài bất tử về người lính vô danh một thời đánh giặc không bao giờ quên.