Tuần 18 – Lập dàn ý bài văn thuyết minh
Hướng dẫn
I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG
1. Bài văn thuyết minh cũng được kết cấu theo bố cục ba phần như một bài văn thông thường.
2. Các ý trong phần thân bài của một bài văn thuyết minh có thể được sắp xếp theo:
– Trình tự thời gian (từ xưa đến nay).
– Trình tự không gian (từ gần đến xa, từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới,…).,
– Trình tự nhận thức của con người (từ quen đến lạ, từ dễ thấy đến khó thấy,…).
– Trình tự chứng minh – phản bác (hoặc phản bác – chứng minh)
II – HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI
Viết một bài văn thuyết minh để giới thiệu với người đọc về một danh nhân văn hoá, một tác giả văn học hoặc một nhà khoa học mà anh (chị) yêu thích và đã tìm hiểu kĩ.
Tiến hành công việc theo các bước sau đây:
* Xác định đề tài
Đối tượng được lựa chọn để thuyết minh càn đảm bảo được các yêu cầụ sau của đề bài:
– Là một danh nhân văn hoá, một tác giả hoặc một nhà khoa học.
– Là một người mà anh (chị) yêu thích và đã tìm hiểu kĩ.
* Lập dàn ý
a) Mở bài:
– Giới thiệu về đối tượng mà ta lựa chọn thuyết minh.
– Giới thiệu về sự thu hút của đối tượng thuyết minh.
b) Thân bài
– Thuyết minh lần lượt về các mặt của đối tượng dựa theo một kiểu kết cấu mà ta đã dự định trước.
– Các tri thức được chọn để thuyết minh cho đối tượng cần đầy đủ, chuẩn xác và khoa học.
c) Kết bài
– Khẳng định lại đề tài thuyết minh.
III – HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Lập dàn ý cho các bài thuyết minh sau:
1. Giới thiệu một tác gia văn học:
– Khái quát về tác gia đó.
– Giới thiệu về hoàn cảnh xuất thân, quá trình học tập, công tác.
– Giới thiệu về sự nghiệp sáng tác:
+ Các mảng đề tài.
+ Các tác phẩm tiêu biểu.
+ Nội dung sáng tác.
+ Phong cách nghệ thuật.
– Đánh giá vị thế của tác gia văn học đó trong tiến trình phát triển của lịch sử văn học dân tộc và thế giới.
2. Giới thiệu một tấm gương học tốt:
– Giới thiệu khái quát về đối tượng thuyết minh.
– Hoàn cảnh xuất thân (chú ý những ảnh hưởng đặc biệt trong gia đình, hoặc môi trường xã hội).
– Thuyết minh về quá trình học tập:
+ Phương pháp học tập của bạn như thế nào?
+ Hiệu quả của việc học tập đó?
– Em và các bạn học tập được điều gì ở tấm gương đó.
3. Giới thiệu một phong trào của trường (hoặc của lớp) mình.
– Nguyên nhân phát động phong trào đó?
– Phong trào đó đã được triển khai như thế nào?
+ Nội dung của phong trào?
+ Các thành phần tham gia phong trào đó?
– Phong trào đã thu được kết quả ra sao?
– Ý nghĩa của phong trào đó đối với mỗi cá nhân.
4. Trình bày các bước của một quá trình học tập.
– Quá trình học tập mà ta lựa chọn để thuyết minh là gì? (ví dụ quá trình học ngoại ngữ).
– Quá trình học tập đó phải trải qua những bước nào? (bắt đầu, các bước tiếp theo, bước cuối cùng?).
– Mỗi bước đó cần chú ý những điều gì để quá trình đạt hiệu quả cao?
Mai Thu
Văn mẫu tổng hợp 
