MS92 – Cảm nhận nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”
Đề bài: Cảm nhận nhân vật Phương Định trong truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê
Bài làm
Nhớ một nhà thơ từng có câu:
Em là ai, cô gái hay nàng tiên
Em có tuổi hay không có tuổi
Mái tóc em đây là mây hay là suối
Đôi mắt em nhìn hay chớp lửa đêm đông
Thịt da em hay là sắt, là đồng
Câu thơ trên phải chăng như muốn ca ngợi những người con gái Thanh niên xung phong trong chiến tranh ác liệt. Và cũng chính hình ảnh ấy đã gợi cho ta liên tưởng đến Phương Định, một nhân vật nổi bật trong truyện "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê.
Chiến tranh mang bao nhiêu đau thương và mất mát cho con người nhưng cũng chính nơi ấy làm sáng lên bao vẻ đẹp của ba cô gái. Trong đó, Lê Minh Khuê thật thành công khi khắc hoạ nhân vật Phương Định, một cô gái có tâm hồn nhạy cảm hay mở rộng và đó cũng là nhân vật chính của truyện.
Phương Định cùng với Nho, chị Thao có một hoàn cảnh sống và làm việc vô cùng đặc biệt. Họ sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, con đường phía trước lở loét, đất trắng đỏ lẫn lộn. Đây là nơi mà địch thường xuyên bắn phá. Cô sống trong điều kiện thiếu thốn khắc nghiệt nhưng nhiệm vụ của cô lại càng nguy hiểm hơn. Thuộc tổ trinh sát mặt đường làm nhiệm vụ quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất đá, san lấp mặt đường, đánh dấu những quả bom chưa nổ, phá bom. Hình ảnh sống và làm việc của họ hết sức nguy hiểm, ấy thế mà bằng lòng nhiệt huyết, tinh thần dũng cảm đã giúp cô vượt lên tất cả những khó khăn, không dập tắt được ở Phương Định sự hồn nhiên, vô tư, trong sáng, trẻ trung, yêu đời.
Điều đầu tiên mà Phương Định để lại là một ấn tượng đẹp trong lòng mọi người, đó là cô là một cô gái Hà Thành, khá đẹp, dường như ý thức được điều đó nên cô đã tâm sự "hai bím tóc dài tương đối mềm, một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn". Còn theo như lời nói của các anh lái xe "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm". Cô luôn quan tâm đến vẻ đẹp hình thức bên ngoài của mình và gây được nhiều sự chú ý cho những lính. Phương Định xem đây là một niềm vui, niềm tự hào của kình, cô cũng là một người nhạy cảm nhưng rất ít bộc lộ tình cảm của mình trước đám đông. Chính sự kín đáo này lại một lần nữa đã cho Phương Định một vẻ đẹp riêng toát lên sự kiêu kì và đáng yêu đến lạ thường. Và cũng chính điểm riêng này đã để lại nhiều ấn tượng cho người đọc.
Nhưng ấn tượng nhất, đáng kính nhất vẫn là vẻ đẹp trong tâm hồn của Phương Định. Như bao người con gái khác, Phương Định rất thích hát, hát những làn điệu dân ca mềm mại, dịu dàng; những bài hành khúc bộ đội hay "Ca-chiu-sa", hát khi máy bay địch đang dò soát trên không, hát trong những lúc rảnh rỗi, trong những giây phút yên ắng. Phương Định đã gởi tất cả những tâm tư, tình cảm của mình vào lời ca tiếng hát, hát để khích lệ động viên chính bản thân mình và những người anh em, đồng đội. Đó là tiếng hát át tiếng bom, tiếng hát của lòng lạc quan, yêu đời, khát khao tự do hoà bình đến cháy bỏng.
Ở Phương Định còn là người gắn bó yêu thương đồng đội của mình, Phương Định rất lo lắng khi ở nhà đợi điện thoại của chị Thao, đặc biệt hơn là một lần Nho bị thương xem cái cách tỉ mỉ, cẩn trọng của Phương Định khi băng bó vết thương cho Nho hay pha sữa cho Nho uống ta mới thấy được sự yêu thương, che chở như của người chị đối với đứa em gái của mình. Thật cảm động biết bao khi ba chị em xem nhau như một gia đình, cùng chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống, cùng giúp nhau vượt qua những lúc khó khăn, nguy hiểm và chính tình yêu thương ấy đã giúp họ có một sức mạnh to lớn hơn để chiến đấu kiên cường chống kẻ thù xâm lược.
Phương Định còn là một cô gái dũng cảm, tự tin đến kính phục. Tâm lý Phương Định được miêu tả rất cụ thể, tinh tế đến từng cảm giác, ý nghĩ trong một lần phá bom nó như là một cuốn phim quay chậm làm người đọc không khỏi bồi hồi, lo lắng mặc dù đã quá quen thuộc với công việc nguy hiểm này; thậm chí có ngày phá bom tới năm lần nhưng cô vẫn không thoát khỏi sự lo lắng, hồi hộp bởi cái không khí chứa đầy sự căng thẳng khiến cô phải khiếp sợ nhưng rồi khi nhìn thấy những anh cao xạ bên kia đang dõi mắt nhìn theo, Phương Định đã lấy lại sự tự tin, lòng dũng cảm, từ đó cũng kích thích lòng tự trọng trong cô và cô đã không đi khom. Phương Định thật kiên cường khi đối mặt với những hiểm nguy cô vẫn giữ được sự bình tĩnh trong từng thao tác phá bom, vẫn gan dạ chiến đấu đến bất ngờ, vẫn trẻ trung, nữ tính đến đáng yêu; từ đó như toát lên trong cô một tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc, luôn đặt sứ mệnh bảo vệ tổ quốc lên hàng đầu. Phải chăng Phương Định không nghĩ đến bản thân mình? Không nghĩ đến cái chết đang cận kề từng giây từng phút? Không, cô có nghĩ đến nó nhưng là một cái chết mờ nhạt, không cụ thể còn cái chính là làm thế nào để bom nổ, mìn nổ. Cứ tưởng cô là một cô gái yếu đuối nhưng không ngờ cô cũng dũng cảm, kiên cường đến phi thường. Bằng ngôn ngữ trần thuật phù hợp với đặc điểm nhân vật và cách kể chuyện tự nhiên đậm nét cá tính, tác giả đã thành công khi khắc hoạ nhân vật Phương Định.
Phương Định còn là một cô gái trong sáng, vô tư, hồn nhiên, nhạy cảm chỉ một cơn mưa đá thôi cũng đánh thức trong cô những kỷ niệm ấu thơ và nỗi nhớ về thành phố, về gia đình thân thương. Nó vừa là niềm khát khao vừa là một làn gió nhẹ làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh nóng bỏng, khốc liệt của chiến trường.
Phương Định là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam – một thế hệ anh hùng chiến đấu kiên cường và luôn sống với niềm lạc quan, yêu đời, với niềm tin mãnh liệt về tương lai và cũng chính họ đã vẽ nên một trang sử hào hùng của dân tộc dù thời gian có trôi qua nhưng sẽ mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc, đất nước, con người Việt Nam về một thời:
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.
Lê Thị Hải Yến
Lớp 12/9 – Trường THPT Trần Cao Vân, TP Tam Kỳ, Quảng Nam
Văn mẫu tổng hợp 
