Phân tích hình tượng đôi mắt trong thơ Quang Dũng


Đề bài: Đôi mắt của sổ tâm hồn đã lặp đi lặp lại nhiều lần trong thơ Quang Dũng. Em hãy viết bài văn phân tích Hình tượng đôi mắt trong thơ Quang Dũng để thấy điều đó.

Nếu như Hàn Mạc Tử chọn hình tượng ánh trăng trong sáng tác của mình để an ủi bản thân quên đi những nỗi đau về thể xác, Vũ Trọng Phụng xây dựng những nhân vật có tướng bói số trong các tác phẩm của mình thì khi đến với thơ Quang Dũng ta bắt gặp một hình ảnh lặp đi lặp lai trong thơ ông đó là đôi mắt. Đôi mắt chính là cửa sổ tâm hồn, là cửa ngõ cho những cảm xúc không cần nói mà chỉ nhìn qua mắt người ta cũng biết. vậy nhà thơ Quang Dũng sử dụng hình ảnh ấy trong thơ mình với ý đồ nghệ thuật gì?.

Trước hết là đôi mắt trong bài thơ Tây Tiến. có thể nói bài thơ đã mang lại tên tuổi cho nhà thơ Quang Dũng. Người ta thường nói nếu kể tên mười tác giả trong thời kì văn học chống pháp thì có lẽ người ta không nhắc đến tên Quang Dũng nhưng nếu kể tên mười tác phẩm hay trong kháng chiến chống Pháp thì người ta không thể quên bài thơ Tây Tiến. Nó gắn bó với Quang Dũng đến mức “ nhắc đến bài thơ Tây Tiến thì người ta nhớ ngay đến Quang Dũng và ngược lại”. hình ảnh đôi mắt trong bài thơ Tây Tiến gợi cho ta nhiêu cảm xúc:

Có thể nói câu thơ ấy mang nhiều nét nghĩ những qua câu thơ ấy ta thấy rõ được một điều. Đó chính là tâm hồn của người linh Tây Tiến. hình ảnh “mắt trừng” gợi cho người ta ý nghĩ đầu tiên đó là sự căm thù tức giận, trước những tội ác của kẻ thù thì những người lính của chúng ta thể hiện sự căm thù đó qua đôi mắt, sự trừng ấy làm cho ta thấy được tình yêu nước của họ lớn đến như thé nào. Không những thế ấy mắt trừng ấy còn thể hiện được sự mất ngủ của người lính ấy. Mất ngủ vì chưa tiêu diệt được quân thù để hòa bình muôn thuở hay mất ngủ vì nhớ những dáng kiều thơm của mình?. Dù hiểu thế nào đi chăng nữa thì ta vẫn cứ thấy một vẻ đẹp tâm hồn họ đó là tình yêu đẹp, căm thù giặc và yêu nước thiết tha.

>> Xem thêm:  Nghị luận: Ý nghĩa của thời gian

Không chỉ vậy hình ảnh đồi mắt còn chưa nhiều ý nghĩa và ý đồ nghệ thuật của nhà thơ khi xuất hiện ở bài thơ Đôi bờ:

“Thương nhớ ơ hờ thương nhớ ai?

Sông xa từng lớp lớp mưa dài

Mắt kia em có sầu cô quạnh

Khi chớm heo về một sớm mai?”

Đó là ánh mắt của cô con gái thương nhớ người yêu mình, nó không oai hùng như đôi mắt trong thơ Tây Tiến nữa mà nó hiền lành chất chứa biết bao nhiêu xúc đông, biết bao nhiêu nỗi sầu cô quạnh trước cảnh vật lớp lớp mưa dài.

Khác với đôi mắt hiền lành sâu thẳm thẳm như hút hồn người ta vào nỗi sầu cô quạnh của người con gái trong đôi bờ, bai thơ đôi mắt người Sơn Tây hiện lên với một vẻ đẹp khác:

“Vầng trán em mang trời quê hương

Mắt em dìu dịu buồn Tây Phương

Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm

Em đã bao ngày em nhớ thương?”

Đó là ánh mắt buồn dìu dịu chứ không cô quanh như đôi mắt ở trên. Hình ảnh đôi mắt ấy gắn liền với cuộc chiến tranh chống Pháp đang đi vào quyết liệt, khói lửa mịt mờ. trên chán trên đầu nghĩ về quê hương mà quyết tâm đáng giặc nhưng đôi mắt lại buồn vì một lẽ nhớ thương.

Không chỉ buồn dìu dịu mà đôi mắt người Sơn Tây còn u uất u lạc trong những ngày quê hương đầy bóng giặc:

>> Xem thêm:  Vai trò của nhân vật vợ Tràng trong truyện “Vợ nhặt" của Kim Lân

“Đôi mắt người Sơn Tây

U uẩn chiều lưu lạc

Buồn viễn xứ khôn khuây”

Đôi mắt trong thơ không chỉ để chỉ người mắt người lính và những vẻ đẹp tâm hồn họ mà nó còn để chỉ mắt của một em bé ngây thơ hẵn còn phải tay ẵm tay bồng:

“Chị ơi! Cháu ngủ đâu

Rồi anh bế con chị

Anh lim dim cúi đầu

Cô bé cười chúm chím

Mắt non nhìn như sao

Đôi mắt nhìn như sao

Má hồng như trái mận”

Đó là hình ảnh đồi mắt của em bé trong sáng dễ thương và hiền hậu như những ngoi sao trên trời vậy. vẻ đẹp ấy thật khiến cho người ta thấy yêu thấy thương. Có thể nói nhà thơ đã đóng góp vào nên thi ca Việt nam với hình ảnh đôi mắt ngây dạ trong sáng hơn bất cứ thứ gì.

Thêm một ánh mắt ngây thơ nữa được xuất hiện trong thơ Quang Dũng:

“Cháu mồ côi – cháu gái

Mắt sáng trong đang tập đánh vần”

Không chỉ tả đôi mắt ngây thơ trong sáng của những đứa trẻ, hay đôi mắt oai hùng của người lính Quang Dũng còn tả đôi mắt khi nhớ đến bạn mình. Đó là Hữu Loan, một người đồng đội, cả hai khi về đều không có việc cho nên họ không liên lạc được với nhau. Quang Dũng viết bài nhớ bạn để bày tỏ cảm xúc của mình. Đôi mắt trong bài thơ ấy hiện lên thật sự rất đẹp, đẹp cái màu xanh của trời cao xanh:

>> Xem thêm:  Bình giảng bài thơ Chiều tối (trích Ngục trung nhật ký của Hồ Chí Minh)

“Ai mắt đọng da trời

Đôi vai rộng

Đã thồ bao đá núi

Mồ hôi uổng tháng ngày”

Đôi mắt của thơ Quang Dũng còn mang đầy vẻ triết lý với đời:

“Khói thuốc chiều sông hỡi dáng người

Phượng nào đôi mắt ngó xa xôi

Có ai thấu được niềm u uẩn

Từng lắng nhiều phen những mảnh đời”

Bên cạnh đó đôi mắt còn được nhà thơ xem là nghệ thuật của cái đẹp:

“Ôi mái tóc – đôi mắt thẳm xưa

Tất cả mắt em là nghệ thuật

Nhớ em dòng tóc dài đôi mắt…”

Hay một hình ảnh thơ với đôi mắt người con gái xinh đẹp. Đó là đôi mắt biết cười khiến cho lòng ai phải bâng khuâng xao xuyến.

Như vậy qua đâ ta thấy hình ảnh đôi mắt cứ trở đi trở lại trong biết bao nhiêu trang thơ của Quang Dũng. Dường như ta thấy nhà thơ có những cái nhìn thật tinh tế, đó là nhìn vào mắt người khác. Đôi mắt ấy có cái vui, cái buồn, cái sầu quạnh, u uất nhưng cũng có cả nhớ thương, trong sáng. Dù lặp lại hình anh những mỗi một đôi mắt nhà thơ vẽ lên đều mang một nét sắc thái khác nhau. Phải chăng nó biểu thị cho những cảm xúc tuyệt vời và vẻ đẹp tâm hồn mỗi người.

Bài viết liên quan