Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

Bài tập 1

Đọc đoạn trích và trả lời các câu hỏi:

a. Đoạn trích viết về vấn đề ảnh hưởng của thơ Pháp vào Thơ mới Việt Nam. Quan điểm của các tác giả là: Ảnh hưởng đó không còn dấu vết vì đã bị Việt hóa.

b. Các tác giả đã sử dụng thao tác lập luận chủ yếu là phân tích và so sánh. Ngoài ra, trong đoạn trích còn có các thao tác lập luận bình luận và bác bỏ.

c. Một bài (đoạn) văn ít khi chỉ sử dụng một thao tác lập luận duy nhất mà thường vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận.

Vị trí, vai trò của từng thao tác được quyết định bởi mục đích nghị luận. Mục đích nghị luận khiến việc kết hợp các thao tác lập luận khỏi giả tạo khiên cưỡng và đem lại kết quả mong muôn. Mục đích nghị luận quyết định thao tác lập luận nào là chủ yếu, thao tác lập luận nào là bổ trợ và việc kết hợp các thao tác có xác đáng và nhuần nhuyễn hay không?

Bài tập 2

Giả sử phải tập trình bày một luận điểm trong bài văn nghị luận bàn về trung thực, một trong những phẩm chất mà người thanh niên ngày nay cần có, ta có thể tiến hành các bước luyện tập như sau:

a. Bước thứ nhất:

– Xác định chủ đề bài văn: Bàn về phẩm chất trung thực.

– Có thể xây dựng cho bài làm một dàn ý như sau:

Mở bài: Trung thực là một trong những phẩm chất quan trọng của người thanh niên.

Thân bài

– Trung thực là gì?

– Vai trò, tác dụng của phẩm chất trung thực đối với việc hình thành nhân cách con người nói chung.

– Làm thế nào để có và giữ được phẩm chất này.

Kết bài: Khẳng định vị trí, vai trò tác dụng của trung thực đối với việc hình thành nhân cách người thanh niên.

Từ bước một này học sinh đọc kĩ theo hướng dẫn của sách giáo khoa mà hoàn thành tiếp bước 2, và 3. Tiếp tục thực hiện bài tập 3.

Mai Thu